حسن تیزپر: آموزش و بهره وری نیروی انسانی

مدل‌های تعالی، ابزاری برای کمک به سازمان‌ها در شناسایی مسیر تعالی، سنجش موقعیت سازمان در این مسیر و ارایه‌ راهکارهای مناسب برای بهبود عملکرد می‌باشند. اغلب اندیشمندان مدیریتِ تحول و بهسازی سازمان، توانمندسازی کارکنان را به‌عنوان یک راهبرد اثرگذار برای دست‌یابی به برنامه‌های تحول سازمانی به‌ویژه تعالی سازمانی معرفی می‌نمایند. توانمندسازی روان‌شناختی بر تعالی سازمانی تأثیر معناداری دارد و از میان ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی، مؤلفه‌های خودتعیینی و معنادار بودن و متناسب بودن تحصیلات شغلی بر تعالی سازمانی مؤثر بوده‌اند. این امر می‌تواند مبنایی برای تدوین راهبردهای مناسب منابع انسانی در دست‌یابی به تعالی سازمانی باشد.
تغییر و پرورش اعتقادات، ارزشها و الگوهای رفتاری مطلوب از طریق برنامه های آموزش عمومی از مهم ترین روشهای تغییر میباشد. برخی از دانشمندان مدیریت، آموزش را مهمترین فعالیت سازمانی در آینده بشمار می آورند. بسیاری از مدیران در می یابند که آموزش کارکنان در زمینه های مختلف و گوناگون میتواند به سازمان کمک کند تا در برابر نیازهای در حال تغییر واکنشی سریع نشان دهند.آموزش دادن به کارکنان در زمینه های مختلف میتواند موجب افزایش کارایی،بهره وری ورضایت شغلی افراد شود.بهره وری تلاشی برای زندگی بهتر افراد جامعه و فلسفه و دیدگاهی مبتنی بر اصل بهبود، مهمترین هدف سازمان را تشکیل میدهد که میتواند همچون زنجیری فعالیتهای کلیه آحاد جامعه را در بر گیرد.فلسفه بهبود بهره وری در سازمانها موجب میشود نیروی انسانی، بهتر فکر کند، بیندیشد، بیافریند، نوآوری کند و نگرش سیستمی پیدا نماید تفکری که هدف گیری آن بجای روزمرگی، آینده سازی است. آموزش برای سازمان مهمترین سرمایه گذاری بلند مدت محسوب میشود. سرمایه گذاری و توسعه منابع انسانی یکی از نیازهای اصلی ساختاری جهت رسیدن به توانمندی و کارایی سازمان جهت تسهیل در رسیدن به مزیت الگو بودن در جامعه مشتریان و شرکای اجتماعی و اقتصادی است. البته واضح است که آموزش فقط دوره های آکادمیک دانشگاهی نیست بلکه آموزشهای ضمن خدمت را نیز میتواند شامل شود.
در عصر حاضر اطلاعات یعنی مجموعه داده های پردازش شده ای که بن پایه علوم و دانش را شکل می دهد و گسترش روز افزون دانش بشری به معنی افزایش حجم و گستردگی اطلاعات است. تحت چنین شرایطی افراد سازمانها و جوامعی توان سازگاری با شرایط پیچیده امروزی را خواهند داشت که از پتاسیل استفاده بهینه از فن آوری و روش های نو اطلاعات و دانش های موجود، در موقعیت های سازمانی و زندگی فردی برخوردار باشند . از آنجاییکه آموزش یا یادگیری، ساز و کاری علمی و دقیقی است که اطلاعات موجود در محیط، سازمان ها و انسان را درونی می نماید بالطبع بکار گرفتن اطلاعات ، فرد را برای همسازی با شرایط جدید توانمند می نماید .
امروزه پیشرفت و توسعه کشورها، سازمانهاو موسسات کوچک و بزرگ درگرو علم و دانش مدیران  و آحاد آن جامعه است . افزایش علم و دانش و تغییرات پرشتاب سبب شده است که سازمانها، آموزش (و نیز پرورش استعدادها و پتانسیلهای کارکنان) را در راس برنامه های خود قرار دهند.زیرا آموزش و پرورش مهمترین عامل گذار از دوره سنتی به مدرنیته و توسعه کشورهاست.
زیربنای توسعه کشورها و سازمانها باخلاقیت و نوآوری منابع انسانی مرتبط است .تدوین دوره های آموزش مناسب ، برای ارتقای اثربخشی و کارایی افراد سازمان است. برای این ارتقائ اثربخشی وکارایی افرادسازمان، باید ضمن آشناساختن بامحیط وتوجیـــــــه آنهابراساس نیازهای جاری سازمان ،دوره های آموزشی مناسب راباید برای آنها تدوین نمود.بهره وری بر دانش،مهارت و نگرش نیروی کار بستگی دارد میتوان گفت:مهارت نقش اصلی را در دستیابی به انعطاف و اثربخشی سازمانی بازی میکند.آموزش نیروی کار میتواند آن را اصلاح نموده و برای تطابق با فرایندها و تکنیک های جدید آماده کند و به بهره وری اجازه رشد سریع دهد(Barbes1999:21)(1)
بهبود بهره وری یک تفکر و جهان بینی است که مبتنی بر بالا بردن توان آفرینش و قدرت خلق و میزان استعداد تطبیق و تلفیق جامعه و سازمانها با تحولات علمی و فنی و اقتصادی  جهان است آموزش به مفهوم تغییر دانش،نگرش وتعامل باهمکاران است.(رابینز۱۹۸۸)(۲) آموزش کوشش در جهت تغییر آگاهیهای افراد است که فرد را برای کسب آگاهیهای تازه؛برانگیخته و در جهت تغییر عادات و رفتارهاپرورش داده و جهت فکری و سرنوشت انسانها را عوض میکند. آموزش تجربه ای مبتنی بریادگیری و به منظور ایجاد تغییرات نسبتاً پایدار در فرد ، تا او را قادر به انجام کار و ارتقاء تواناییها، تغییر در نگرش ورفتاراجتماعی نماید.بنابراین آموزش به مفهوم تغییردانش،نگرش وتعامل با سایر کارکنان و مراجعان است.آموزش مجموعه روشهایی است که بوسیله آن مهارتهای لازم برای انجام دادن کارها به مستخدمان متناسب با نیازشان یاد داده میشود.
هدف از ویراستار این سطور پرداختن به اهداف کلان مدیریتی در منابع انسانی سازمان نیست بلکه خبراحیاء و ارتقاء موسسه عالی پژوهش را بهانه ای است تا ضمن اینکه باختصار در خصوص اهمیت و لزوم آموزش منابع انسانی و وجود رابطه معنادار آن با بهره وری در سازمانها مطالبی  مطرح ، و در تتمه کلام پیشنهادی  به متولیان این امر ارائه گردد. امیدوارم این موسسه و تصمیم سازان آن بتوانند راهکاری جهت ارتقاء سطح دانش تخصصی کارکنان سازمان ارائه نمایند دانشگاه شهید عباسپور وزارت نیرو ، دانشگاه فرهنگیان  ،دانشکده های صدا و سیما، دانشگاه جامع علمی کاربردی ، چندین موسسه مشابه دولتی و غیر دولتی همت خود را صرف آموزش کارکنان و ارتقاء سطح دانش آنها می نمایند چه خوب است سازمان با اتکا به  تجارب قبلی مفیدی که در این زمینه  بتواند در جهت تأسیس موسسه ای  اقدام نماید مثلا با عنوان دانشگاه صنعت بیمه که ارائه دوره های کارشناسی شده معتبر در افزایش سطح آگاهی ها و علوم مرتبط با حوزه بیمه ای سازمان گام مؤثری بردارد.کم نیستند همکاران فاقد تحصیلات عالی در سازمان (استخدام بیش از ده هزار نفر دیپلم و حتی فاقد دیپلم و از میراثهای بیاد ماندنی دولت قبل ) و یا همکارانی که اکنون مشغول به تحصیل در رشته هایی هستند که بعضاً در پایان تحصیل شرایط انتصاب آنها و ارتقاء سطح علمی مؤثر آنها چندان مفید نیست. بنابراین پرداختن به این مهم می تواند معطوف به سیاستها و اقداماتی گردد که رفتار ، تفکرو عملکرد کارکنان را تحت تأثیر قرار دهد. مخصوصاً بازنشستگی بعضا زود هنگام کارشناسان تخصصی و برون رفت عظیم سرمایه های انسانی تخصصی در سالهای اخیر در سازمان ( که از قضا این نیز از آثار زیانبار مدیریتهای سیاسی دولت قبل میباشد) اهمیت این امر را دوچندان می کند.
(۱)و(۲)برگرفته از اینترنت
حسن تیزپر- معاون اداری و مالی دفتر رسیدگی باسناد پزشکی خراسان رضوی