ضرورت تشکیل شورای عالی فرهنگی در تأمین اجتماعی
آسمان مراکز فرهنگی تأمین اجتماعی ابری است
سال۹۳ سال اقتصاد و فرهنگ برپایه عزم ملی و مدیریت جهادی است و مقام معظم رهبری به ظرافت نقش فرهنگ در توسعه همه‌جانبه کشور را به این مضمون که تمام فعالیتهای توسعه‌ای در محیط و جو فرهنگی ریشه گرفته و به بالندگی می‌رسد، تبیین کردند.
عزیز آذرخرداد – یک سال پر از امید و آرزو به تحقق آنچه در هشت سال گذشته آرزوی تحققش را می کردیم، در چشم بهم‌زدنی گذشت و امروز از پس ۳۶۵ روز که از ۶ شهریورماه ۱۳۹۲ با آمدن سید تقی نوربخش به سازمان تأمین‌اجتماعی در کسوت مدیرعامل آغاز شد، در پی واکاوی دستاوردها و چالش‌های حوزه فرهنگی بزرگترین سازمان بیمه‌های اجتماعی کشور هستیم.
سازمان تأمین‌اجتماعی هرچند از ابعاد مختلف طی حدود یک دهه گذشته، مورد برخی تاخت و تازها قرار گرفت و بسیاری از سرمایه‌های مادی و معنوی خود را از دست داد؛ اما شاید بتوان ادعا کرد هیچ یک از ضرباتی که به پیکر این سازمان وارد آمد، تبعاتش قابل قیاس با ضربه‌ای که این سازمان از ناحیه تعطیلی واحدهای تولید‌کننده فکر، اندیشه و از همه مهم‌تر فرهنگ نوش‌جان کرد نبوده و نیست.
بدون تردید حافظه تاریخی کارکنان تأمین‌اجتماعی، حوادث سازمانی سال ۱۳۸۸ را هیچ‌گاه از یاد نخواهند برد . در این سال کارکنان، مدیران، مسئولان ارشد ، شرکای اجتماعی و از همه مهم‌تر مخاطبان این سازمان مردم‌نهاد به قدرت و نقش محوری یک شخص (که در هیأت مدیرعامل راهبری سازمانشان را برعهده گرفته بود) در تخریب و از بین بردن سرمایه‌های مادی و معنوی‌ای که با خون دل خوردن‌های فراوان طی ۶۰ سال قطره قطره جمع شده بود، پی بردند. البته نتایج آن تخریب با گذشت سال‌ها هنوز دامنگیر مدیران و کارکنان و در یک کلام خانواده بزرگ تأمین‌اجتماعی در سراسر کشور است و این سازمان امروز با تمام تلاشی که مدیران و کارکنان دلسوز آن انجام می‌دهند، هنوز در مسیر صحیح فرهنگی و حتی هم‌طراز پیش از سال ۸۸ قرار نگرفته است.
سال۹۳ سال اقتصاد و فرهنگ برپایه عزم ملی و مدیریت جهادی است و مقام معظم رهبری به ظرافت نقش فرهنگ در توسعه همه‌جانبه کشور را به این مضمون که تمام فعالیتهای توسعه‌ای در محیط و جو فرهنگی ریشه گرفته و به بالندگی می‌رسد، تبیین کردند. مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی نیز با توجه به جایگاه و اهمیت فعالیتهای فرهنگی در دستیابی به اهداف عالی سازمانی، به سرعت با تشکیل کارگروه‌های تخصصی در حوزه اطلاع‌رسانی و فرهنگی و دعوت از چهره‌های فرهنگی و ارتباطی شناخته‌شده و باتجربه در صدد فتح بابی برای ایجاد بستر مناسب جهت توسعه اقدامات فرهنگی و اطلاع‌رسانی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه تأمین‌اجتماعی، مشکل اساسی و اصلی این سازمان است برآمد و در همین راستا موسسه فرهنگی هنری آتیه که در گذشته بازوی قدرتمند فرهنگی و اطلاع‌رسانی سازمان در حوزه رسانه بود، احیاء و شروع به فعالیت نمود. در بهمن ماه سال گذشته نیز واقعه مهم دیگری در عرصه فرهنگی سازمان تأمین‌اجتماعی به‌وقوع پیوست و معاونت امور فرهنگی و اجتماعی پس از یک دوره انحلال و سکون افتتاح و آغاز بکار کرد. در همین گیرودار هیأت امنای تأمین اجتماعی با درک صحیح از نیازهای علمی و پژوهشی، مصوبه احیای مجدد موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی را به هیأت‌مدیره سازمان ابلاغ نمود و این موسسه در حال حاضر در حال بازآفرینی است.
در چنین شرایطی و در حالی که همگان و بویژه چهره‌ها و کارشناسان زبده حوزه فرهنگی برای آغاز فعالیت و ایجاد جهش در حوزه فرهنگ دورخیز کرده بودند، به یکباره موتور محرکه اقدامات فرهنگی در پیچ و خم اقدامات و کارکردهای اداری و مالی دچار اختلال شد و جوش و خروشی که در این حوزه نمود پیدا کرده بود، از حرکت ایستاد و به مرور به روزمرگی افتاد و در نهایت فاقد انگیزه لازم برای ایجاد تحول گردید.
دلیل این وضعیت را از ابعاد مختلف می‌توان واکاوی کرد که برای نمونه به چندمورد به طور خلاصه اشاره می‌کنیم:
۱- نبود شورای عالی فرهنگی جهت اتخاذ اهداف، سیاست‌ها و برنامه‌های واحد فرهنگی در سازمان .
۲- نبود سیاست راهبردی و برنامه استراتژیک در حوزه فرهنگی و اطلاع‌رسانی این سازمان .
۳- جزیره‌ای عمل کردن واحدها و نهادهای متولی توسعه فرهنگی و اطلاع‌رسانی.
۴- موازی کاری مراکز فرهنگی متعلق به سازمان تأمین اجتماعی.
۵- نبود وحدت رویه در اقدامات فرهنگی به منظور دستیابی به اهداف کلان فرهنگی و اجتماعی.
۶- عدم استفاده مطلوب از تخصص و تجربه موثر کارشناسان حوزه فرهنگی در سازمان .
۷- عدم توجه به کارکردها و مأموریت‌های تخصصی موسسات، نهادها یا مراکز فرهنگی تحت پوشش تأمین‌اجتماعی.
تشکیل شورای عالی فرهنگی، نیازی ریشه‌ای
بدون تردید یکی از مجاری خسارت‌های وارده بر سازمان تأمین اجتماعی طی سال‌های گذشته، موازی‌کاری‌ها و تداخل در ماموریت‌ها و اهداف در واحدهای مختلف فرهنگی است. این چالش بگونه‌ای است که برخی از مراکز فرهنگی وابسته که نقش شرکت‌های مأموریتی سازمان در حوزه اقدامات فرهنگی را داشته‌اند، عملا از وظایف و اهداف اصلی خود منحرف شده و اعتبارات و امکانات خود را به برنامه‌های خارج از وظایف قانونی اختصاص داده و در عمل موجب هدر روی منابع و از آن مهم‌تر سوخت‌شدن فرصت‌ها شده‌اند. تبعات چنین عملکردی که نتیجه غفلت از وظایف قانونی است باعث کسری اعتبارات، عدم اجرای پروژه‌های ضروری، تخلف از قوانین مصوب و اتلاف منابع مالی و توانمندی‌های نیروی انسانی شده است.
پراکنده‌کاری در انجام طرح‌ها، برنامه‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی و فعالیتهای تکراری و معمولا داوری نشده که هم اینک در سازمان تأمین‌اجتماعی به وفور شاهد آن هستیم، باعث هدر رفت سرمایه‌ها در شرایط مغایر با اهداف عالی و اصول مدیریت مالی و علمی است.
نکته قابل توجهی که مدیریت عالی سازمان در چنین وضعیتی باید به آن توجه کند، جبران آسیب وارده بر بدنه سازمان تأمین اجتماعی از این ناحیه با تسهیل شرایط برای بازگشت فعالیتهای مراکز فرهنگی و اطلاع رسانی به ریل منطق و تخصص و از همه مهم‌تر بازگشت به وظایف و مأموریتهایی تعریف شده برای این مراکز، موسسات یا شرکت‌های فرهنگی، هنری و اطلاع‌رسانی است. برای نمونه در حال حاضر سرگردانی برای واگذاری انجام امور فرهنگی، هنری و اطلاع‌رسانی به یکی از چالش‌های مهم مسئولان تأمین‌اجتماعی تبدیل شده است. البته این مشکل از آنجا ناشی شده که متولیان ارشد سازمان، مراکز فرهنگی‌ای که در اطراف سازمان ایجاد شده است را بطور شفاف و روشن به حوزه عمل وارد نکرده‌اند. به عنوان مثال در حالیکه ماموریت اصلی موسسه آتیه و توان انباشته آن در سال های فعالیت، مربوط به حوزه تولید نشریات و محصولات فرهنگی و اطلاع‌رسانی (هفته‌نامه، روزنامه، ویژه‌نامه، بروشور تراکت، پوستر ، تیزر و… ) می‌دانند اما در حال حاضر متأسفانه از این ظرفیت موجود (به لحاظ امکانات سخت‌افزاری و نیروی متخصص) استفاده نشده و به نظر می‌رسد خود مدیران سازمان هم طی یکسال گذشته برای فعال کردن ظرفیت‌های این موسسه (که اتفاقاً در مقام حرف همگی مدیران، کارشناسان و کارکنان صددرصد موافق بازگشت شرایط این موسسه حداقل به شرایط سال ۸۴ آن هستند) در سرگردانی و بلاتکلیفی بسر می برند. با در نظر گرفتن چنین وضعیتی به نظر می‌رسد بعد از گذشت یک سال نهادهای بالادستی نظیر هیأت امناء و هیأت مدیره این سازمان باید هرچه سریعتر با رفع موانع قانونی و ساختاری و دست‌اندازهای بوروکراتیک، راه را برای فعالیت مراکز فرهنگی و هنری سازمان آن هم متناسب با مأموریتها و وظایف تعریف شده باز کنند.
چشم اسفندیار تأمین‌اجتماعی، ضعف اطلاع‌رسانی
حوادث و اتفاقاتی که طی نزدیک به یک دهه گذشته در سازمان تأمین اجتماعی مشاهده و تجربه گردید؛ نشان داد که فعال نبودن مراکز فرهنگی و اطلاع‌رسانی، چشم اسفندیار سازمان تأمین اجتماعی است و این سازمان از این ناحیه بیشترین ضربات و صدمات را دریافت کرده است. تصویب دهها قانون تکلیفی و تحمیلی علیه سازمان تأمین اجتماعی که منجر به تحمیل میلیاردها تومان هزینه شده است. هجمه‌های شدید رسانه‌های ارتباط جمعی، مخدوش شدن اعتماد مخاطبان و شرکای اجتماعی این سازمان اثبات کننده این نظر است .
بد نیست بدانید مشکل موجود در حوزه فرهنگی، هنری و اطلاع‌رسانی تأمین‌اجتماعی در حال حاضر (معاونت امور فرهنگی و اجتماعی، اداره کل روابط عمومی ، موسسه فرهنگی هنری آهنگ آتیه ، انتشارات علمی فرهنگی ، شرکت فرهنگ فیلم و … ) این است که فعلا هر یک از مراکز و نهادهای فرهنگی این سازمان بدون توجه به مأموریت‌های تخصصی ای که برای آن ایجاد شده اند از دید خود به مسائل فرهنگی سازمان نگاه می‌کنند و به سلیقه خود با این موضوع مواجه می‌شوند یعنی این مراکز جزایری شده‌اند در دریاهای غیر واحد. پیش‌بینی‌ها گویای این واقعیت است که ادامه این روند سازمان تأمین اجتماعی را دچار هرج و مرج فرهنگی خواهد کرد که این موضوع فقدان استراتژی فرهنگی در این سازمان را بیش از گذشته نمایان می سازد .
با توجه به مطالب پیش گفت اتخاذ سیاست های واحد و منسجم فرهنگی و اطلاع رسانی و تدوین استراتژی فرهنگی در راستای افزایش سطح اعتماد و رضایتمندی مخاطبان و شرکای اجتماعی ، تغییر نگرش مراجع تصمیم گیر و تصمیم ساز به منظور جلوگیری از تصویب و یا اجرای قوانین تکلیفی و مغایر با اصول بیمه ای جزو راهبردهای ضروری سازمان تأمین اجتماعی برای تحقق توسعه فرهنگ بیمه ای در کشور است. ضرورت دارد تصمیم گیران و تصمیم سازان ارشد سازمانی هرچه زودتر نسبت به تشکیل شورای عالی فرهنگی با حضور تمامی صاحب نظران عرصه فرهنگ ، هنر و اطلاع رسانی تأمین اجتماعی اقدام کنند.
با سلام و احترام
ضمن تایید بعضی از موارد فوق عامل اصلی از نظر اینجانب « عدم بکارگیری افراد با انگیزه در این حوزه » بوده است.
بیان این مساله که صاحبان اصلی این سازمان ملت برومند ایران است حالا یا در قالب کارفرما یا کارگر بیمه اجباری اختیاری و……. از وظایف بخش فرهنگی است.
ایجاد باور که این سازمانی جهت تنظیم این تعاون بزرگ طراحی و ایجاد گشته است و خود احاد مردم باید این سازمان را حفظ و حمایت کنند . تشریح تامین اجتماعی و قواعد آن و فرهنگ سازی نیز در این مسیر است.
امروزه وظیفه سازمان ایجاد خاکریز در مقابل تهدیدات است و قسمت ها ی فرهنگی سازمان باید پیشقراول توسعه این برنامه های ملی و استراتژیک باشند.
تلطیف ارتباط بین کارفرمایان و سازمان و تاکید بر وظایف ملی این هموطنان عزیز بازهم از اولویتهایی میباشد.
طراحی مقطع تحصیلی “تامین اجتماعی” بر اساس تجارب سنوات نیز توسط قسمتهای فرهنگی از اولویتهای فعالیتهای لازم میباشد که میتواند در قالب پژوهشکده باشد.
و ثانیه ها مانند سکه های طلا در حال خرج شدن هستند.
با سلام و تشکر از مطلب ارزنده جناب آقای آذرخرداد و ضمن پوزش از مدیران عزیزی که چند سطر انتقاد ذیل متوجه عملکردآنهاست:
همانطور که جناب آقای اشراقی عنوان نمودند ” ثانیه ها مانند سکه های طلا در حال خرج شدن هستند”.
با گذشت یکسال از فعالیت مدیران فعلی سازمان باید اذعان نمود علی رغم تلاش های صورت گرفته متاسفانه تغییر چندانی در ارتقاء عملکرد و انسجام سازمانی نه در حوزه فرهنگی بلکه در سایر حوزه ها نیز مشاهده نمی شود. متاسفانه سر از بدنه سازمان کاملا دور افتاده و اتفاق خاص و چندانی که واحدهای اجرائی سازمان را دستخوش تغییر و تحول ساختاری، عملکردی و فرآیندی نماید دیده نمی شود. سروران عزیز! سازمان فقط ستاد مرکزی نیست !
یکی از معدود اقدامات فرهنگی سازمان در واحدهای اجرائی و درمانی به ارسال چند نسخه نشریه تأمین خلاصه شده که وقتی ورق می زنی مملو است از دیدگاهها ، نظرات و مصاحبه های مدیران ستادی و استانی و ارائه گزارش عملکرد مدیران. اقدامی تکراری ، خسته کننده و قدیمی و فارغ از هرگونه خلاقیت که به زعم بنده تأثیر به سزائی در ارتقاء سطح دانش و فرهنگ سازمانی کارکنان ندارد. مدیران سازمان کماکان تحقق اهداف و آرزوهای فرهنگی را در جایی به غیر از سازمان جستجو کرده و از ظرفیت به زمین مانده شعب و مراکز درمانی سازمان غافلند. برپائی نمایشگاه عکس در مرکز، اقدام به برگزاری آزمون اینترنتی نسخه های آسمانی و برگزاری مسابقات قرآنی از مهمترین امور فرهنگی سازمان در یک سال اخیر محسوب می شود. جالب است بدانید انتخاب کارفرمای نمونه، مستمری بگیر نمونه در حالی صورت می گیرد که امسال در هفته دولت برای اولین بار در طول دو دهه اخیر ، هیچ اقدامی در خصوص انتخاب کارمند نمونه صورت نگرفت. امور فرهنگی و آموزش سازمان اولویت دست چندمی محسوب می گردد در غیر اینصورت و درکنار ایجاد و ماندگاری ردیف های شغلی همچون، باغبان ، آسانسورچی، راننده، منشی و … حداقل می بایست نسبت به ایجاد یک ردیف کارشناس روابط عمومی و امور فرهنگی یا کارشناس آموزش و امثالهم در شعب و مراکز درمانی اقدام می گردید.
در حوزه های فن آوری، اداری و مالی و بیمه ای نیز عملکرد چندان روشن و امیدوار کننده ای را نمی توان متصور شد.
و در پایان تقدیم به همه دوستان و همکاران به ویژه مدیران محترمی که خواننده چند سطر انتقاد حقیر بودند :
دنگ..،دنگ..
ساعت گیج زمان در شب عمر
می زند پی در پی زنگ.
زهر این فکر که این دم گذر است
می شود نقش به دیوار رگ هستی من…
لحظه ها می گذرد
آنچه بگذشت ، نمی آید باز
قصه ای هست که هرگز دیگر
نتواند شد آغاز… (شادروان سهراب سپهری)
با سلام واحترام خدمت تمامی دلسوزان سازمان
بنده چندی است که به عنوان یک خواننده مطالب وعلی الخصوص دیدگاهها را پیگیری می نمایم گاها مطالبی که ارایه می گردد بسیار کلی ودربرخی مواقع خالی از اغراض شخصی نیست .کاش دوستانی امثال آقای اله یاری به جای کلی گویی چند راه حل هر چندمختصرنیز در حوزه هایی که به آن انتقاد دارندارایه دهند تا عیار دوستان در ارایه فکر های جدید سنجیده شود.بی گمان هیچ همکاردرون سازمانی هر چند مغرض نیز وجود نخواهد داشت که از ارایه فکرها وایده های جدید که منجر به حمایت وپایداری ذخایر سازمان شود ونیروی محرکه منابع انسانی به ویژه کارکنان صف وستادها را تامین نماید ,حمایت نکند کماکان منتظر راه حلهای پیشنهادی دوستان که به واقعیت وعمل نیز نزدیک باشد هستیم چرا که هر چیز خوب را همه می پسندند وقبول دارند .
تمامی همکاران در سایه حق پیروز و پاینده باشند.
یاحق
در ابتدا از آفای آذر خرداد بخاطر تحلیل و واکاوی جالب تقدیر وتشکر نمایم .
تشکیل شورای عالی فرهنگی همنطور که در مطلب بالا اشاره شد یک نیاز ریشه ای میباشد که باید جهت جلوگیری از ضررهای مادی و معنوی هر چه سریعتر توسط هیات مدیره پیگیری و تشکیل گردد .
با سلام و احترام
جناب حسن زاده فرموده اند پیشنهادات مشخص :
۱- بکارگیری افراد با انگیزه و با برنامه در معاونت فرهنگی
۲- ایجاد فروم جهت نظر گیری
۳- ایجاد ساختار استاندارد برای بکارگیری کارکنان در ستادها
۴- برگزاری برنامه های فرهنگی درون و بیرون سازمانی
۵- تولید و جمع آوری محتوی در جهت اهداف سازمانی