موفقیت نظام تامین اجتماعی ایران در کاهش فقر

موفقیت نظام تامین اجتماعی ایران در کاهش فقر
مصطفی سلیمی فر ، جواد خزاعی
نامه مفید، شماره ۵۱، دی ۱۳۸۴  ص ۵۱
 چکیده

این نوشتار در پی آن است که میزان توفیق نظام تامین اجتماعی کشور در کاهش جمعیت زیر خط فقر را در سال های ۶۲-۸۰ بررسی نماید. برای این منظور، از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. به علاوه، یک مدل اقتصاد سنجی نیر به منظور بررسی میزان و نحوه تاثیر هزینه های دولت در بخش تامین اجتماعی روی کاهش درصد افراد فقیر جامعه مورد استفاده قرار گرفته است. نظام تامین اجتماعی ایران شامل بخش های بیمه ای و حمایتی است. در بخش بیمه ای، مشمولین حمایت های بلندمدت تامین اجتماعی با دریافت مستمری، زندگی بالاتری از خط فقر مطلق داشته اند. اما مقدار مستمری های دریافتی به قیمت های ثابت سال ۱۳۶۹ طی دوره کاهش یافته است. مشمولین صندوق بازنشستگی کشوری نیز وضعیت مشابهی داشته اند. در بخش حمایتی، مددجویان عادی تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، به رغم افزایش دریافت مستمری – به قیمت های ثابت – از این نهاد، همچنان زیر خط فقر مطلق قرار داشته اند. استفاده از روش همگرایی انگل – گرنجر نشان داد که افزایش هزینه های دولت در فصل تامین اجتماعی و بهزیستی، موجب کاهش معنادار درصد خانوارهای زیر خط فقر مطلق می شود.